-
1 rozum
m (G rozumu) 1. (władza poznawcza umysłu) mind, intellect- człowiek wielkiego rozumu a man of great intellect- objąć a. ogarnąć coś rozumem to understand sth- górować nad kimś rozumem to be more intelligent than sb2. (u człowieka) (rozsądek) reason, sense; (u zwierzęcia) cleverness- rozum przychodzi z wiekiem a. z latami one gets wiser as one grows older- rozum dyktuje, żeby nie działać zbyt pochopnie reason tells us not to act too hastily- miejże rozum, nie rób tego! have some sense, don’t do that!- □ chłopski rozum pot. common sense, good sense- czysty rozum Filoz. pure reason■ brać coś na rozum to use one’s common sense- być niespełna rozumu to be out of one’s mind, to be off one’s head- co głowa, to rozum so many heads, so many minds- człowiek do śmierci rozumu się uczy man is always learning- głowa wielka a rozumu mało a big head and little sense- mieć swój rozum pot. to know one’s own mind- mieć więcej szczęścia niż rozumu ≈ to have more luck than judg(e)ment- (jak) na mój głupi rozum pot. in my opinion- nauczyć kogoś rozumu to teach sb a lesson- nie grzeszyć rozumem to be rather stupid- odchodzić od rozumu z rozpaczy/strachu to be beside oneself a. to be out of one’s mind with grief/fear- pozjadać wszystkie rozumy pot. to have all the answers- pójść po rozum do głowy to use one’s head- przemówić komuś do rozumu to bring sb to reason- rozum mu odjęło he must be out of his mind- rusz rozumem! put your thinking cap on!- to przechodzi ludzki rozum it’s beyond human understanding- kogo Bóg chce ukarać, temu rozum odbiera przysł. whom the gods would destroy they first make mad- włos długi, rozum krótki pot. long on hair and short on brains- lepszy funt szczęścia niż cetnar rozumu przysł. an ounce of luck is better than a pound of wisdom- od wódki rozum krótki przysł. when drink is in, wit is out* * *na chłopski lub zdrowy rozum,... — common sense suggests that...
* * *mi1. (= umysł) reason, mind, intelect; czysty rozum fil. pure reason; niespełna rozumu nuts, bats, crazy; na mój (głupi) rozum pot. in my (humble) opinion, as I see it; mieć swój rozum have one's wits about one, be in one's right senses; kierować się własnym rozumem use one's judgement l. own head; postradać l. stracić rozum loose one's marbles l. mind, be out of one's mind; pójść po rozum do głowy find a reasonable solution to a problem, think of sth sensible; mieć bystry rozum have quick wits; obdarzony rozumem rational.2. (= rozsądek) judgement, wit(s), sense; chłopski rozum horse sense, common sense; zdrowy rozum common sense, native reason; na chłopski l. zdrowy rozum common sense suggests that...; mieć więcej szczęścia niż rozumu succeed by a fluke; nauczyć kogoś rozumu teach sb a lesson; przemówić komuś do rozumu make sb see sense l. reason, make sb listen to reason, bring sb to reason; powinieneś mieć więcej rozumu w głowie you should know better; wydaje mu się, że pozjadał wszystkie rozumy he's such a smart alec l. aleck; weź to na rozum think it over, give it a reasonable thought.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozum
-
2 przem|ówić
pf — przem|awiać impf Ⅰ vi 1. (wygłosić mowę) to make a speech- na zebraniu przemawiały cztery osoby four speakers addressed the meeting a. took the floor at the meeting- przemawiał do dużego audytorium he made a speech to a large audience- zawsze przemawiała porywająco she always spoke inspiringly- ten polityk lubi przemawiać do tłumów this politician likes to address the crowds2. książk. (odezwać się) to speak- przemówiła do nas po angielsku she spoke to us in English- przemawiał do niej czule a. czułym głosem he spoke to her tenderly3. (przerwać milczenie) to speak- czekała, aż przemówi pierwszy she was waiting for him to speak first- dotąd milczała, ale w sądzie postanowiła przemówić she has kept quiet so far but she has decided to speak out in court4. książk. (odzyskać mowę) to regain the ability to speak- po wyzdrowieniu chory przemówił after he’d recovered, the patient regained the a. his ability to speak5. przest. (wstawić się) to speak (za kimś for sb)- przemówiła za nami u szefa she spoke to the boss on our behalfⅡ przemówić się — przemawiać się książk. (posprzeczać się) to quarrel, to fall out- przemówić się z kimś to quarrel a. fall out with sb- przemówili się o jakiś drobiazg they’ve fallen out with each other over some trifle- głośno przemawiali się o coś they were quarrelling loudly over something■ dowody przemawiają na korzyść/na niekorzyść oskarżonego a. przeciwko oskarżonemu the evidence weighs in favour of/against the accused- twoje argumenty do mnie nie przemawiają your arguments don’t convince me- rozsądek przemawiałby za drugim rozwiązaniem common sense would call a. argue for the other solution- przemówić jemu/jej/im do serca a. sumienia to appeal to him/her/them- ta scena przemawia do mojej wyobraźni this scene appeals to my imagination- muzyka konkretna/sztuka abstrakcyjna nie przemawia do mnie concrete music/abstract art doesn’t appeal to me- przemówić komuś do rozumu a. rozsądku to talk sense into sb, to bring sb to their senses, to make him/her see sense- zazdrość/gniew przemawia przez niego he is full of jealousy/anger- skąpiec/leń/patriota przemawia przez ciebie you’re acting like a miser/sluggard/patriotThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przem|ówić
-
3 przemawiać
impf ⇒ przemówić* * *-am, -asz, przemówić; perf; vi( wygłaszać mowę) to give lub make a speech; ( odzywać się) to speak* * *ipf.2. (= mówić do kogoś) appeal; przemówić komuś do rozsądku l. rozumu reason with sb; przemówić komuś do serca l. wyobraźni make an emotional appeal to sb; przemówić komuś do kieszeni grease the palm l. hand of sb; wszystko przemawia za tym, żebyśmy podpisali tę umowę there is every indication that we should sign this contract; niestety, to do mnie nie przemawia unfortunately, it doesn't appeal to me; przemawia przez ciebie złość you're burning with anger.3. (= ujawniać się) appear, manifest; z twojego spojrzenia przemawia gniew you have that angry look.ipf.fall out ( z kimś with sb).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przemawiać
См. также в других словарях:
przemówić — 1. Przemówić komuś do ręki, do kieszeni; przemówić do czyjejś ręki, do czyjejś kieszeni «dać komuś łapówkę»: – A mówiłem! – wołał za nimi uradowany Korbal. – Mówiłem, że tylko tak, do ręki im przemówić... I. Newerly, Pamiątka. 2. Przemówić komuś… … Słownik frazeologiczny
przemówić — dk VIa, przemówićwię, przemówićwisz, przemówićmów, przemówićwił przemawiać ndk I, przemówićam, przemówićasz, przemówićają, przemówićaj, przemówićał 1. częściej ndk «wygłaszać mowę, przemówienie; zwracać się z mową do jakiegoś audytorium, do grona … Słownik języka polskiego
przemówić — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}przemawiać I {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}przemówić II {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. dk VIIb, przemówićwię, przemówićwi {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
rozum — 1. Brać coś na rozum «zastanawiać się nad czymś, rozważać coś»: Może dlatego właśnie, że instynkt jest tak zawodny, lubimy brać wszystko na rozum. Cosm 7/1999. 2. Iść, pójść, sięgnąć, pot. skoczyć po rozum do głowy «zastanowiwszy się znaleźć na… … Słownik frazeologiczny
rozum — m IV, D. u, Ms. rozummie; lm M. y, D. ów 1. «władza poznawcza umysłu ludzkiego, zdolność myślenia, poznawania, wykrywania związków zależności między postrzeganymi rzeczami, zjawiskami i formułowania sądów, orzekania o tych zjawiskach i… … Słownik języka polskiego
przemawiać — 1. Przemówić komuś do ręki, do kieszeni; przemówić do czyjejś ręki, do czyjejś kieszeni «dać komuś łapówkę»: – A mówiłem! – wołał za nimi uradowany Korbal. – Mówiłem, że tylko tak, do ręki im przemówić... I. Newerly, Pamiątka. 2. Przemówić komuś… … Słownik frazeologiczny
serce — 1. Brać, wziąć (sobie) coś do serca «przejmować się, przejąć się czymś, silnie odczuwać, odczuć coś»: Jak będziesz tak wszystko brał sobie do serca, to wykorkujesz raz, dwa, ani się obejrzysz (...). J. Krzysztoń, Obłęd. 2. Całym sercem, z całego… … Słownik frazeologiczny
napędzić — dk VIa, napędzićdzę, napędzićdzisz, napędzićpędź, napędzićdził, napędzićdzony napędzać ndk I, napędzićam, napędzićasz, napędzićają, napędzićaj, napędzićał, napędzićany 1. «pędząc, goniąc przed sobą zgromadzić w jakimś miejscu; zapędzić, zagnać… … Słownik języka polskiego
rozum — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. rozummie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} właściwa człowiekowi zdolność pojmowania, wnioskowania, wydawania sądów, umożliwiająca mu poznanie rzeczywistości; umysł : {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
rozsądek — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż IIa, D. rozsądekdku, blm {{/stl 8}}{{stl 7}} umiejętność trafnej oceny sytuacji i podejmowania adekwatnych do tej oceny decyzji; niepoddawanie się emocjom; rozwaga, rzeczowość, rozum : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kierować się… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
